مقایسه توان نظامی ترکیه و سوریه

 تذکر: این مقاله توسط وبلاگ هوانورد (newcoy.persianblog.ir) گردآوری و تنظیم شده و هرگونه بازنشر آن مشروط به ذکر نام و لینک "وبلاگ هوانورد" می باشد.

مقدمه

با توجه به درگیریهای داخلی در سوریه که دامنه آن در هفته گذشته به کشور همسایه، یعنی ترکیه هم کشیده شد و تبادل آتش خمپاره و توپ بین طرفین در نواحی مرزی دو کشور را در پی داشت، بجا دیدم که به بررسی توان نظامی این دو کشور بپردازم.

آنچه در پی می آید حاصل جستجو و گردآوری اطلاعات منتشره در این زمینه  در وبسایتهای مختلف فارسی و انگلیسی زبان (به ویژه مقالات مندرج در وبسایت خبرگزاری ایسنا و  وبسایت centralclubs.com) است و از آنجا که در مورد تعداد پرسنل و تجهیزات نظامی ارتش سوریه منابع فارسی زبان کمتری در دسترس بود، بخش مربوط به توان نظامی سوریه را خود از وبسایتهای en.wikipedia.org و globalfirepower.com ترجمه کرده و بدان افزوده ام. در این مقاله، ابتدا توان نظامی ترکیه و سوریه به صورت کلی بررسی شده و سپس با توجه به رویکرد کلی وبلاگ "هوانورد"، به طور خاص به بررسی توان نیروی هوایی دو کشور پرداخته شده است. برای تهیه این مقاله و گردآوری تصاویر مربوطه، وقت زیادی صرف کردم که امید است نتیجه کار مورد توجه و پسند همراهان وفادار "هوانورد" قرار گیرد.

• توان نظامی ترکیه

نشان رسمی نیروهای مسلح ترکیه

نیروهای مسلح ترکیه (Türk Silahlı Kuvvetleri) متشکل از نیروی هوایی، نیروی زمینی، نیروی دریایی، گارد ساحلی و ژاندارمری است. بر اساس قانون مصوب پارلمان ترکیه، رئیس جمهور بالاترین مقام نظامی کشور محسوب می شود.
براساس اطلاعات منتشر شده توسط سازمان سیا و کتابخانه کنگره آمریکا و برآورد آنها در سال ‌2011، هم‌اکنون ترکیه از نظر توان نظامی در رده ششم قدرتهای نظامی جهان قرار دارد.

ترکیه که جمعیت آن 78 میلیون و ‌785 هزار نفر است، هم‌اکنون دارای 612 هزار و 900 پرسنل فعال نظامی است و تعداد نیروهای ذخیره فعال این کشور ‌429 هزار نفر است. نیروی زمینی ترکیه دارای 4246 دستگاه تانک، 6592 دستگاه نفربر، 1838 عراده توپ یدک کش، 1419 عراده توپ قابل حمل بر روی خودرو، 559 سامانه پدافند موشکی، 7574 خمپاره‌ انداز، 47546 سامانه ضد تانک، 5547 سامانه پدافند هوایی و 24906 وسیله نقلیه لجستیکی است.

واحدهای برگزیده نظامی ترکیه در جریان رزمایش ناتو در سال 2005 در ایتالیا

یک فروند فانتوم نیروی هوایی ترکیه

نیروی هوایی ترکیه نیز دارای 1940 فروند جنگنده و هواپیما، 874 فروند هلیکوپتر و 99فرودگاه عملیاتی است. نیروی هوایی ترکیه یک از بزرگترین نیروها در جهان است. این نیرو در حال حاضر 60 هزار و 100 کارمند نظامی فعال دارد. نیروی دریایی ترکیه نیز دارای 265 فروند کشتی، هشت بندر، 16 زیر دریایی، ‌937 قایق نظامی گشت زنی، 19 ناوچه‌ و 108 قایق‌ جنگی خشکی آبی است. نیروی دریایی ترکیه دارای ناو هواپیمابر و ناوشکن نیست. بودجه نظامی ترکیه در سال ‌2011، 25 میلیارد دلار بوده است.

ناو محافظ F-490 TCG Gaziantep جمعی نیروی دریایی ترکیه

کشور ترکیه دارای مساحت 783 هزار و 562 کیلومتر مربع، 7 هزار و 200 کیلومتر خط ساحلی و 2648 کیلومتر مرز مشترک است. ترکیه بعد از عضویت در ناتو نیروهای مسلح خود را نیز نوسازی کرد و در سال 1980 دومین تجدید ساختار خود را شروع کرد. ارتش ترکیه دومین ارتش بزرگ عضو ناتو پس از ایالات متحده آمریکا از لحاظ تعداد پرسنل و سرباز است.

• توان نظامی سوریه

نشان رسمی نیروهای مسلح سوریه

نیروهای مسلح سوریه (القوات المسلحة العربیة السوریة) شامل نیروی زمینی، نیروی دریایی، نیروی هوایی، پدافند هوایی و نیروهای شبه نظامی است. مطابق قانون اساسی، رئیس جمهور سوریه، فرمانده کل قوا محسوب می شود.
مساحت سوریه، 185180 کیلومتر مربع است و جمعیت آن در سال 2012 حدود 22 میلیون و 530 هزار نفر برآورد می شود. سوریه با دارا بودن 304000 نفر پرسنل فعال نظامی و 342500 نفر نیروی ذخیره، از لحاظ تعداد پرسنل نظامی در رده سیزدهم جهان و از نظر توان نظامی در رتبه 35 دنیا قرار دارد.

سربازان سوری در حال آماده سازی سامانه ضد تانک میلان در جریان جنگ لبنان (1982)

نیروی زمینی بزرگترین بخش از نیروهای مسلح سوریه محسوب می شود که شامل 220000 نفر نیروی فعال و 280000 نفر نیروی ذخیره است. نیروی زمینی سوریه دارای 4950 دستگاه تانک (شامل 1150 دستگاه ذخیره)، 1127 دستگاه خودروی زرهی آبی- خاکی، 2950 دستگاه خودروی رزمی پیاده نظام، 1860 نفربر زرهی، 2130 عراده توپ خودکششی، 1675 توپ ضدهوایی، 1136 عراده توپ خودکششی (شامل 485 هویتزر و 650 توپ ضدهوایی)، 6890 لانچر موشک هدایت شونده ضدتانک، بیش از 500 سامانه راکت انداز چندلول و 4235 لانچر موشک سطح به هواست. ارتش سوریه به انواع مختلف سلاحهای ضدتانک از قبیل AT-14 (کورنت)، میلان و RPG-29 مجهز است. در زرادخانه سوریه، موشکهای بالستیکی از قبیل فراگ 7، انواع اسکاد، زلزال 2 و شهاب 2 نیز یافت می شود.
پدافند هوایی سوریه، از لحاظ تسلیحات یکی از قویترین واحدهای پدافند زمین پایه در سطح خاورمیانه به شمار می رود که علاوه بر سامانه های پدافند توپخانه ای، انواع سامانه های زمین به هوای سام (از قبیل S-300P)، تور-ام-1، بوک-ام-1 و پنتسر را در اختیار دارد.

یک سامانه پدافند هوایی سوریه

نیروی هوایی سوریه، دارای 60000 نفر پرسنل (شامل 20000 نفر نیروی ذخیره) است. با توجه به سطوح بالای رازداری در ارتش سوریه، آمار دقیقی از تعداد هواپیماها و بالگردهای آن موجود نیست، اما با جمع بندی آمارهای مختلف، تعداد پرنده های بال ثابت نیروی هوایی سوریه بین 458 تا 752 فروند و تعداد بالگردهای آن بین 176 تا 214 فروند تخمین زده می شود.

ناو محافظ پتیا جمعی نیروی دریایی سوریه

نیروی دریایی سوریه با داشتن 4000 نفر پرسنل فعال و 2500 نفر ذخیره، کوچکترین نیرو در جمع قوای مسلح سوریه به شمار می رود که تحت فرماندهی محلی ارتش در بندر لاذقیه قرار دارد. ناوگان دریایی سوریه در بنادر بانیاس، لاذقیه، مینات البیضا و طرطوس مستقر است. این ناوگان شامل دو فروند زیردریایی کلاس رومئو (در حال حاضر غیرفعال)، 2 فروند ناو محافظ، 30 قایق موشک انداز، 14 فروند شناور گشتی و تعدادی شناور دیگر است.

• بررسی توان نیروی هوایی دو کشور ترکیه و سوریه

نیروی هوایی ترکیه

پیدایش نیروی هوایی ترکیه به سال 1909 باز می گردد. در این سال نیروی هوایی امپراتوری عثمانی تشکیل شد. از آن زمان تاکنون این نیرو در جنگهای زیادی شرکت کرده است که از جمله آنها می توان به جنگ جهانی اول، جنگ کره، جنگ قبرس و عملیات در شمال عراق اشاره کرد.

 
نشان رسمی نیروی هوایی ترکیه

جنگنده ها:

در سال 1984 صنایع هوافضای ترکیه (TAI) تاسیس شد و ترکیه شروع به ساخت جنگنده در خاک خود کرد. از جمله می توان به ساخت 232 فروند (F-16 (blok 30/40/50 برای نیروی هوایی ترکیه اشاره کرد. ترکیه همچنین 8 فروند F-16 به صورت آماده از امریکا تحویل گرفته بود که تعداد F-16 های این کشور را به 240 میرساند. "صنایع هوا فضای ترکیه" هم اکنون برنامه ای برای ساخت 30 فروند F-16 Blok +50  و همچنین ارتقای F-16 های قدیمی خود دارد. F-16  های تولیدی TAI تنها به نیروی هوایی ترکیه فروخته نمی شود بلکه مشتریانی نیز در خاورمیانه دارد. از جمله آنها نیروی هوایی مصر است. TAI مجموعا 46 فروند F-16 برای نیروی هوایی مصر ساخته است. ترکیه یکی از 5 کشوری است که F-16 را در خاک خود تولید می کنند.
در سال 2002 ترکیه به پروژه ی (JSF (Joint Strike Fighter پیوست و در 25 ژانویه 2007 این کشور توافق ساخت قسمتی از این جنگنده در خاک خود را امضا کرد. ترکیه هم اکنون سفارش 116 فروند F-35A Lighting II را ارائه داده است.

یک فروند F-16C ساخت صنایع هوا-فضای ترکیه

ترکیه یکی از 9 کشور شریک در پروژه طراحی و ساخت جنگنده  F-35

سوخترسانها:

در سال 1994 نیروی هوایی ترکیه 2 فروند هواپیمای سوخت رسان KC-135R را از نیروی هوایی امریکا اجاره کرد. همچنین قرارداد خرید 7 فروند KC-135R را نیز امضا کرد و پس از تحویل آنها دو فروند KC-135R اجاره ای را به امریکا پس داد.
ترکیه همچنین در پروژه ی A400M شرکت دارد. A400M یک هواپیمای تاکتیکی سنگین است که می تواند به صورت ترابری یا سوخت رسان به خدمت درآید. ترکیه سفارش خرید 10 فروند A400M را ارائه کرده است.

آواکس:

ترکیه سفارش 4 فروند بوئینگ 737 را ارائه داده است. مقرر شده است تا تغییرات لازم برای تبدیل این هواپیما به آواکس توسط TAI(صنایع هوافضای ترکیه) انجام شود. ترکیه چندی پیش نخستین فروند از این هواپیماها را به آواکس تبدیل کرد.

بوئینگ 737 نیروی هوایی ترکیه

ساختار:
مرکز فرماندهی این نیرو در آنکارا قرار دارد. تعداد اسکادرانهای این نیرو به این ترتیب است:
19 اسکادران شکاری
1 اسکادران شناسایی
6 اسکادران اموزشی
6 اسکادران ترابری
1 اسکادران سوخت رسان
و 6 گردان موشک زمین به هوا (SAM)

تیم آکروجت ستاره های ترک:

ستاره های ترک (Turkish Stars) نام تیم آکروجت نیروی هوایی ترکیه است. این تیم در 7 نوامبر 1992 تاسیس و در 11 ژانویه 1993 به عنوان Turkish Stars نامگذاری شد. این تیم همیشه با 8 فروند جنگنده ی NF-5A/B پرواز می کند. در مجموع  14 فروند جنگنده NF-5A/B در اختیار این تیم قرار دارد.

گروه آکروجت ستاره های ترک

دارایی های نیروی هوایی ترکیه:
هواپیماهای جنگنده:
F-16 C/D: 218 (این F-16 ها از بلاک 30/40/50 بوده و قرار است همگی به بلاک 50+ ارتقا یابند)
F-4E Terminator : 52 (قابلیت های هوا به زمین ان توسط صنایع هوا فضای اسراییل ارتقا یافته است)
F-4E Phantom II : 71 (قابلیت های هوا به هوای 48 فروند از انها توسط صنایع هوافضای ترکیه ارتقا یافته است)
RF-4E Phantom II: 32
F-5 2000: 43 فروند ( توسط صنایع هوا فضای اسراییل ارتقا یافته اند)
F-5A/B Freedom Fighter: 22
NF-5 A/B: 14 ( در اختیار تیم آکروجت ستاره های ترک)

ترابری:
C-130B/E Hercules : 13
C-160T Transall: 19
CN 235-100M: 50
هواپیماهای حمل و نقل تشریفاتی (VIP)
Airbus A319-115X : 1
Grumman Gulfstream-IV : 3
Cessna 550 Citation II:  2
Cessna 560 Citation V : 2
Cessna 650 Citation VII  : 2
Beech King Air 200 : 1 
سوخت رسان
KC-135R-CRAG Stratotanker : 7

آواکس

B-737-700 AEW&C MESA : 4

بدون سرنشینها:
MQ-9 Reaper : 4 
Heron: 10 
RQ/MQ 1 Predator: 1 
RQ-7 Shadow 600: 6 
Aerostar : 3 
IAI Searcher II : 1 
I-GNAT : 16
GNAT 750: 6
Harpy: 107
هواپیماهای اموزشی:
T-38A Talon : 69
Cessna T-37B/C: 61
Aermacchi SF-260D : 38
T-41D Mescalero: 26
بالگردها:

AS 532UL Cougar Mk1: 20
Bell UH-1H Iroquois:19

موشکهای هوا به هوا:
AIM-120C AMRAAM: 107 (در حال تحویل)
AIM-120A/B AMRAAM: 341
AIM-7E Sparrow :367
AIM-9X Sidewinder : 457
AIM-9B Sidewinder: 210
AIM-9M Sidewinder :500
AIM-9L/I Sidewinder: 640
AIM-9S Sidewinder: 310
AIM-9P3 Sidewinder : بیش از 750 تیر
تسلیحات هوا به زمین:
AGM-88B HARM: 95
AGM-142 Popeye/Have Nap: 99
AGM-84K SLAM-ER: 50
AGM-154A-1 JSOW Block-II: 50
AGM-154C JSOW-C / Broach: 54
AGM-65G1 Maverick IIR: 274
AGM-65A/B Maverick: 550
GBU 8/B HOBOS: 200
GBU 10/12 Paveway I-II: 1200
CBU 105 Sensor Fuzed Bomb: نامشخص
BLU-107 Durandal : 523
سامانه های پدافندی:
-Hawk XXI (HAWK-21): 48
MIM-14B Nike Hercules: 72
Rapier FSB1: 86
Zipkin KMS: 32
FIM-92C Stinger RMP: 108

نیروی هوایی سوریه

پس از جنگ جهانی دوم و با کاهش قدرت کشورهای انگلیس و فرانسه آنها نیروهای خود را از بخشهایی از خاورمیانه و از جمله سوریه خارج کردند. با خارج شدن نیروهای بیگانه و پس از فارغ التحصیل شدن اولین سری خلبانان آموزش دیده در مدرسه پرواز (در انگلستان) در سال 1948 نیروی هوایی این کشور تاسیس شد.

 نشان رسمی نیروی هوایی سوریه

نماد نیروی هوایی سوریه شباهت زیادی با نماد نیروی هوایی مصر دارد. عمده تفاوت این دو وجود دو ستاره سبز رنگ ( ستاره های حزب بعث) بر روی دایره سفید رنگ نماد نیروی هوایی سوریه است که از روی ستاره های پرچم این کشور گرفته شده است.

در سال 1950 دو کشور سوریه و مصر در صدد برآمدند تا در هم ادغام شده و جمهوری متحد عربی (United Arab Republic) را پایه ریزی کنند. در نتیجه این تصمیم نیروی هوایی سوریه شروع به رشد کرد. این نیرو با استخدام پرسنل بیشتر و به خدمت در آوردن هواپیماهای بیشتر توان خود را افزایش داد. با این حال حافظ اسد (رییس جمهور وقت سوریه) تنها به این قرارداد اکتفا نکرد و روابط تنگاتنگی با کشورهای عضو پیمان ورشو برقرار کرد. هدف از این اقدام نزدیکتر شدن هر چه بیشتر به اتحاد جماهیر شوروی (سابق) بود. پس از این اقدام سیل تسلیحات روسی به سوریه سرازیر شد که نیروی هوایی این کشور نیز از آن بی بهره نماند.
علی رغم دریافت این امکانات، نیروی هوایی سوریه هیچ وقت در مقابل نیروی هوایی اسراییل خوش اقبال نبود (چه از لحاظ مهارت خلبانان و چه از لحاظ توانمندی).
در جنگ 6 روزه، نیروی هوایی سوریه بارها از نیروی هوایی اسراییل شکست خورد و در نهایت نیز دو سوم نیروی خود را از دست داد و مجبور شد از بعضی از پایگاههای خود عقب نشینی کند. شکست نیروی هوایی سوریه بعدها زمینه ساز شکست نیروی زمینی این کشور شد و جنگ به نفع اسراییل به پایان رسید.
در جنگ یوم کپور نیرویهای مصری و سوری در ابتدا به موفقیت هایی رسیدند، ولی مجددا نیروی هوایی اسراییل توانست بر نیروی هوایی سوریه غلبه کند و نتیجه جنگ مجددا به نفع اسراییل رقم خورد. پس از پایان این جنگ نیروی هوایی این کشور همچنان از تسلیحات روسی استفاده می کرد، در حالی که نیروی هوایی مصر از تجهیزات روسی ناامید شده و به تجهیزات غربی روی آورد.

یک فروند Mig-17 نیروی هوایی سوریه که توسط اسراییل به غنیمت گرفته شده است

در جریان جنگ یوم کیپور، نیروی هوایی پاکستان 16 نفر از خلبانان خود را به سوریه و مصر فرستاد تا در این جنگ از آنها پشتیبانی کند. ولی این خلبانان زمانی رسیدند که مصر قرارداد آتش بس را امضا کرده بود. با این حال سوریه همچنان به جنگ ادامه می داد. 8 تن از خلبانان پاکستانی پروازهای جنگی خود را با هواپیماهای Mig-21 آغاز کردند. اولین موفقیت خلبانان پاکستانی توسط خلبان ستار علوی (Sattar Alvi) به دست آمد. وی موفق شد در یک نبرد هوایی یکی از میراژهای اسراییلی را نابود کند. به خاطر این اقدام، دولت سوریه از او تقدیر به عمل آورد. خلبانان عراقی در جریان جنگ یوم کپور موفق شدند تعدادی F-4 Phantom اسراییلی را نابود کنند. هیچ یک از خلبانان پاکستانی در این جنگ کشته نشدند و هیچ هواپیمایی را از دست ندادند. با این حال این خلبانان موفقترین خلبانان نیروی هوایی سوریه نبودند و خلبانان آلبانیایی و چکسلواکیایی و  بلغاری که در خدمت نیروی هوایی سوریه بودند، موفق شدند تعداد بیشتری هواپیمای اسراییلی را ساقط کنند.
خلبانان پاکستانی و آلبانیایی و چکسلواکیایی و بلغاری تا سال 1976 در نیروی هوایی سوریه باقی ماندند و به تربیت خلبانان سوری و آموختن هنر رزم در هوا به آنان مشغول بودند.
این آموزشها به همراه خرید تجهیزات جدید باعث شد تا نیروی هوایی سوریه در جنگ لبنان(1980) موفقتر عمل کند: 87 هواپیمای از دست رفته در مقابل نابودی 64 فروند هواپیمای اسراییلی.
نیروی هوایی سوریه بعد از جنگ لبنان نیز به تجهیز خود به وسیله تجهیزات شرقی ادامه داد. پس از این جنگ اطلاعات کمی در مورد این نیرو منتشر شده و حتی در مورد تعداد بعضی از مدلها هم تردید وجود دارد، اما بعضی از اطلاعات منتشر شده نشان می دهد نیروی هوایی این کشور تعدادی MiG-29 و Su-24 خریداری کرده است. همچنین گزارشهایی وجود دارد که از تمایل دمشق به خرید Su-27 حکایت دارد. آخرین و شاید مهمترین خرید این نیرو نیز سفارش 8 فروند رهگیر Mig-31 است.

یک فروند Mig-23 نیروی هوایی سوریه که توسط اسراییل به غنیمت گرفته شده است

پایگاه های هوایی نظامی سوریه
1-Abu ad Duhor
2-Afis
3-Al Qusayr
4-An Nasiriya
5-As Suwayda
6-Dumayr
7-Hamah
8-Jirah
9-Khalkhalah
10-Marj As Sultan
11-Marj Ruhayyil
12-Minakh
13-Qabr as Sitt
14-Saiqal
15-Shayrat
16-Tiyas

داراییهای نیروی هوایی سوریه

جنگنده ها:
Mikoyan-Gurevich MiG-29:
مجموعا 56 فروند (مدل B: چهل و دو فروند و مدل SMT: چهارده فروند)

Mikoyan-Gurevich MiG-23:
173 فروند

Mikoyan-Gurevich MiG-25:
37 فروند

Mikoyan-Gurevich MiG-21:
142 فروند

هواپیماهای پشتیبانی زمینی:
Sukhoi Su-24
20 فروند

Sukhoi Su-22
50 فروند

هواپیماهای آموزشی:
Aero L-39 Albatros
23 فروند

MBB 223 Flamingo:
35فروند

MFI-17 Mushshak:
6 فروند

هواپیماهای ترابری و VIP:
Antonov An-26:
4 فروند

Ilyushin IL-76:
4 فروند

Dassault Falcon 20:
2 فروند

Dassault Falcon 900:
1 فروند

Tupolev Tu-134:
4 فروند

Yakovlev Yak-40:
6 فروند

ایلیوشین 76 نیروی هوایی سوریه

هلیکوپتر های هجومی:
Mil Mi-24:
46 فروند

Aérospatiale SA-341 Gazelle:
42 فروند

Mil Mi-2:
20 فروند

هلیکوپترهای ترابری:
Mil Mi-8:
55فروند

Mil Mi-17:
45 فروند

موشکها:

هوا به هوا:
Vympel AA-2 Atoll
Bisnovat AA-6 Acrid (از خدمت خارج شده است)
Vympel AA-7 Apex
Molniya AA-8 Aphid
Vympel AA-9 Amos  (برای MIG-31 های سفارش داده شده است/ هنوز تحویل نشده است)
Vympel AA-10 Alamo

هوا به زمین:
Zvezda AS-7 Kerry
Zvezda AS-10 Karen
Raduga AS-11 Kilter
Zvezda AS-12 Kegler
Molniya AS-14 Kedge
Euromissile HOT

یک سامانه پدافند سام-2 سوریه

زمین به هوا (SAM):
Lavochkin SA-2 Guideline:
275 لانچر

Isayev SA-3 Goa:
143 لانچر (در حال ارتقا یافتن هستند)

Almaz SA-5 Gammon:
48 لانچر

SA-7 Grail
200 لانچر

SA-8 Gecko :
60 لانچر

پایان

 ________________________________________________________

منابع:

newcoy.persianblog.ir
Isna.ir
centralclubs.com (با تشکر از آقای نوید)
globalfirepower.com
en.wikipedia.org