مین چیست؟

آشنایی با ساختمان، طرز کار و انواع مین

مین مقداری ماده منفجره یا ماده دیگری است که در محفظه‌ای فلزی، چوبی یا پلاستیکی در اندازه‌های گوناگون قرار دارد و برای نابودی خودروها یا کشتی‌ها یا قایق‌ها یا هواپیماها و آسیب‌زدن به آنان و زخمی کردن افراد به‌کار می‌رود.
بر اساس تعریف مندرج در پیمان اتاوا مین هر وسیله‌ای است که روی سطح زمین یا زیر خاک قرار می‌گیرد و طوری طراحی شده که در اثر حضور، نزدیکی و یا با تماس یک فرد منفجر شود.
در حال حاضر ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون مین در جهان کار گذاشته شده که ۴ میلیون آن باقی‌مانده جنگ جهانی دوم است و ۲۳۰ میلیون مین نیز در زرادخانه‌ها وجود دارد. سرعت مین‌گذاری ۴ برابر بیش از سرعت خنثی‌سازی مین‌ها است و گردآوری مین‌های کارگذاشته شده کنونی به ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه و هزار سال زمان نیاز دارد.

ساختمان مین :
1. بدنه مین که از سه قسمت فوقانی ، میانی و تحتانی تشکیل شده است که دو قسمت فوقانی و تحتانی به قسمت میانی بسته می شود.
2. صفحه فشار که در درون آن یک لایه فلز جهت انتقال فشار بکار برده شده است.
3. خرج اصلی
4. چاشنی انفجاری و محفظه مربوطه
5. درپوش چاشنی که در حالت آکبند در روی مین وجود دارد تا از رها شدن سوزن جلوگیری نماید.
6. ضامن(صفحه ایی ) پلاستیکی که بر روی سطح فوقانی مین قرار می گیرد.
7. ماسوره که دارای اجزای زیر می باشد:
محافظ لاستیکی فنر
صفحه کوچک روی فنر که موجب انتقال فشار از صفحه فشار به وزن می شود.
فنر سوزن
محافظ سوزن
سوزن که در درون محافظ قرار گرفته
دو عدد ساچمه که در طرفین محافظ سوزن قرار دارند.
بادکنک ماسوره و درپوش آن که باعث بحرکت درآوردن نگهدارنده ساچمه ها می شود.
نگهدارنده ساچمه ها که در داخل آن دو شیار حکاکی شده است و بر اثر کمی چرخش این شیارها رو به روی ساچمه ها قرار می گیرد و ساچمه ها درون آن جای می گیرند.
فنر نگهدارنده ساچمه ها که بعد از عمل ماسوره، مجدداً نگهدارنده ساچمه ها را به جای خود در قسمت روبروی بادکنک قرار می دهد.(البته در صورت نداشتن چاشنی )
نگهدارنده پلاستیکی ماسوره که در روی خرج اصلی قرار دارد.

سیستم آتش :
هنگامی که فشاری معادل 8 تا 10 کیلو گرم به صفحه فشار مین وارد شود؛ فشار وارده به صفحه فشار،توسط صفحه کوچک انتقال فشار به فنر منتقل می گردد و فنر را جمع می کند،از طرفی بر اثر پایین آمدن صفحه فشار هوای درون مین به درون بادکنک رفته و آن را باد می کند،باد شدن بادکنک موجب به حرکت درآمدن نگهدارنده ساچمه ها شده و بر اثر این حرکت شیارهای داخل نگهدارنده به مقابل ساچمه ها رسیده و ساچمه ها توسط فشار سوزن(که توسط فنر به سوزن وارد می شود)به درون شیارها رفته و جلوی حرکت سوزن باز می شود و سوزن توسط فنر که در پشت آن جمع شده است به طرف چاشنی هدایت می گردد،ضربه سوزن باعث انفجار چاشنی و در نتیجه خرج اصلی منفجر می شود.

مین های انفجاری به دو گروه عمده تقسیم می شوند:

۱- مین های ضد نفر
۲- مین های ضد تانک

مین های ضد نفر پس از انفجاربا تولید موج انفجار و یا پرتاب ترکش های فلزی انسانها را کشته و یا شدیداْ مجروح می کند.

مین های ضد تانک دارای مواد منفجره بیشتری بوده و برعلیه تانک ها و خودروها بکار برده می شود و در اثر انفجار این وسایل را نابود کرده و سرنشینان آن را کشته و یا مجروح می کند.

 
مین های ضد نفر

مین های ضدنفرترکش دار(ترکشی)
مین های ضدنفرترکش داربه گونه ای ساخته شده اند که پس از انفجاربوسیله قطعاتی که پرتاب می کنندباعث مرگ و جراحت وخیم در افراد بشوند.اغلب این مین هایک بدنه فلزی دارندکه پس از منفجر شدن مین ؛قطعه قطعه می شوند،یا اینکه ساچمه ها وقطعات فلزی دارند که انفجار آنها راتبدیل به ترکش های مهلک می کند.

به طورکلی سه نوع مین ضد نفر ترکش دار وجود دارد:مین های روی پایه،مین های جهت دار و مین های جهنده .

مین های ضد نفرترکش دار روی پایه
متداولترین نوع مین های ضد نفر ترکش دار،مین های روی پایه می باشند وطوری طراحی شده اند که بتوان آنها را روی پایه های چوبی یا فلزی که در زمین فرو رفته اند کار گذاشت،تا مین حدود 21سانتی متر بالاتر از سطح زمین قرار داشته باشد.
سپس با یک سیم تله یا بیشتر( معمولاًازجنس سیم فولادی نازک می باشد)از ماسوره مین به یک جسم محکم بسته می شوند.حتی اعمال 8/.کیلوگرم کشش بریکی از این سیم ها ممکن است باعث انفجار مین شود.
پس از انفجار ،ترکیدن ماده منفجره باعث پرتاب قطعات بدنه مین در یک شعاع 360درجه ای می شود. این قطعات احتمالاً باعث جراحات مهلک به افرادی که بدون مانع در شعاع 4متری مین باشد می گردد و همچنین ،احتمالاً باعث جراحات وخیم بر افرادی که فاصله بیشتری از مین دارند نیز می شود

مین های ضد نفر ترکش دار جهت دار
مین های ضد نفر ترکشی جهت دار( یا نوع " کلی مور")بطوری طراحی شده اند که انبوهی از ترکش ها را در یک سمت مشخص پرتاب کنند. اغلب آنها به شکل یک جعبه مستطیل خم شده و به ضخامت یک کتاب جیبی می باشند. جعبه مذکور روی دو سری پایه قرار گرفته و معمولا ًبه رنگهای زیتونی ، حاکستری ،سیاه یا قهوه ای می باشند.
بیشتر ترکش های این نوع مین ها، در یک کمان افقی60 درجه ای و یک ارتفاع عمودی 2متری پرتاب می شوند که ممکن است تا فاصله 50متری از مین باعث جراحات وخیم یا مرگ افراد بشود.
انواع دیگر این مین ها بزرگ و دایره ای شکل می باشند و ترکش های خود را درمانند یک تفنگ ساچمه ای؛ در یک فضای مخروط باریک پرتاب می کنند. این مین ها قادر به کشتن افراد و نیز از بین بردن وسائل نقلیه مسافری، وانت، کامیون کوچک و جیپ می باشند.

مین های ضدنفر ترکش دار جهنده
اغلب مین های ضدنفرترکشی جهنده به شکل استوانه می باشندو یک ماسوره لوله ایی اچند شاخک دارند که از بالای آنها خارج شده است.قطر آنهامعمولاًحدود15سانتی مترو ارتفاع آنها28 سانتی متر است.
هنگامی که این مین ها کار گذاشته می شوند، معمولاً فقط  شاخک ها را که از زمین خارج مانده اند را می توان دید. این مین ها معمولاً به رنگهای زیتونی ، حاکستری ،سیاه، برنز، سبز یا قهوه ای می باشند و رنگ نمی شوند.
شاخک های آنها اغلب فلز رنگ نشده طبیعی است.
مین های ضد نفر ترکش دار جهنده معمولا ًتوسط  کشش سیم تله و یا فشار مستقیم منفجر می شوند. در مواردی که سیم تله( معمولا ًاز جنس سیم فولادی نازک می باشد) بکار می رود، ممکن است این سیم تا30 متر از مین کشیده شده باشد.
پس از عمل کردن ماسوره(فشار یا کشش سیم تله)مین توسط یک ماده منفجره اولیه تا ارتفاع  کمر انسان به هوا پرتاب شده و سپس ماده منفجره اصلی؛ منفجر می شود. پس از انفجار، قطعات فلزی در یک شعاع 360 درجه ای پرتاب می شوند. این قطعات قادر به ایجاد جراحات مهلک تا فاصله 35متر یا دورتر و در فواصل بیش از 100متر باعث جراحات وخیم در افراد شود.

مین ضدنفر جهنده ایتالیایی V-69 یا والمر

مین های زمینی ضدنفر
تعریف: مین زمینی ضد نفر،مینی است که برای مجروح کردن یاکشتن یک نفر یا بیشتر طراحی شده است.مین های ضدنفر معمولاً هنگامی که کسی روی آن پا بگذاردیا سیم تله آن کشیده شود؛ منفجر می شوند ولی ممکن است به مرور زمان یاباوسایل تحت کنترل نیز منفجر شوند.
مین های ضد نفر ممکن است زیر زمین،روی سطح زمین یا بالاتر از سطح زمین قرار داده شوند.
انفجاراین مین ها به علت خود انفجارو یا ترکش هائی که پرتاب می کنند؛باعث مرگ یا جراحت وخیم به افراد می شوند.این مین ها براساس روش ایجاد جراحت به دو گروه مین های انفجاری ومین های ترکش دارتقسیم بندی می شوند.

مین های ضدنفر انفجاری
مین های انفجاری معمولاً بسیار ارزان قیمت می باشند ومتداولترین مین های ضدنفر در جهان می باشند.
این مین ها معمولاً استوانه ای شکل می باشندو بین 7تا1سانتی مترقطر و5تا10سانتی متر ارتفاع دارند.درعین حال برخی از مین های انفجاری مستطیل شکل،یا به شکل "جعبه کفش" می باشند.اندازه آنها بین10×18سانتی متر تا15×30سانتی متراست وبه شکل جعبه های چوبی یا پلاستیکی می باشد.
باوجود اینکه تعدادی ازمین های ضدنفرهنوز بافلز وچوب ساخته می شوند،بیشتر مین های جدیدازپلاستیک ساخته می شوندو پیدا کردن این مین ها با فلز یاب معمولی دشوار است.این مین ها ممکن است مقاوم به آب یا ضدآب باشند وحتی هنگامیکه درزیر آب هستند خطرناک می باشند.
بسیاری ازمین ها،به علت اینکه هوا واردآنها نمی شودممکن است در آب شناور بشوند،به عبارت دیگرپس ازیک بارندگی شدیدامکان دارد این مین ها از میادین مین خارج شده و به مناطقی که قبلاًفاقد مین بوده وارد شود؛ویابه مسیرهای انتقال آب راه یافته،که در این صورت ممکن است چندین کیلومتردر  رودخانه حرکت کرده وسپس روی ساحل بیفتد.
هنگامی که پس از بارندگی شدید در مناطقی که قبلاً مین نداشته سفر می کنید؛یا زمانی که درکنار ساحل رودخانه ها یا مجاری آب در کنارجاده یا نهرهای کشاورزی پیاده روی میکنید؛احتیاط بیشتری به عمل آورید.
مین های ضد نفر انفجاری معمولاً به رنگهای زیتونی، برنز،سبز،سیاه، قهوه ای، خاکستری ویا ترکیبی از رنگهای مختلف می باشند.
یک نمونه مین انفجاری که درافغانستان زیاد بکاربرده شده "مین پروانه ای"است که ازطریق هواپیما رهامی شود.این مین ها شکل عجیب و رنگ روشن دارند که باعث جلب توجه کودکان می شود.معمولاً این مین ها به تعداد زیاد در یک قطعه زمین نسبتاً کوچک دیده می شوند.
مین های ضد نفر انفجاری به گونه ای طراحی شده اندکه بر اثر فشار ناشی ازتماس مستقیم شخص با مین منفجر شوند.انفجار این مین ها باعث جراحت می شود.اغلب این نوع  ازمین ها حاوی مقدار کمی ماده منفجره ،کمتر از100گرم می باشند.

مینهای ضدنفر ایتالیایی TS-50 و VS-50 موسوم به مینهای گوجه ای

 
گروه بندی های فرعی مین ها:

مین صوتی:(acoustic mine) با امواج منتشر شده از هدف، منفجر شود.

مین ضد هوابُرد :(anti-airborn mine) در محل‌های احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد، کار گذاشته شود.

مین ضد نفر:(antipersonnel mine) مینی برای وارد کردن تلفات و ضایعات به افراد پیادة دشمن و ناتوان کردن آن‌ها.

مین ضد تانک:(antitank mine) تانک را از تحرک انداخته یا باعث انهدام آن می‌شود.

مین کف‌نشین:(bottom mine) پس از رها شدن از ناو، زیردریایی یا هواپیما، در کف دریا قرار می‌گیرد و دارای حسگرهای عمل‌کننده از نوع مغناطیسی، آوایی و فشاری است و برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به کار می‌رود.

مین جهنده ضدنفر:(bounding mine) نوعی مین ضد نفر با خرج کوچکی است که بدنة مین را به هوا پرتاب می‌کند و موجب می‌شود مین در بلندی سه یا چهار پایی (فوتی) منفجر و تکه‌های آن در کلیة جهت‌ها پرتاب شود.

مین شیمیایی:(chemical mine) محتوی مواد شیمیایی سمی برای کشتن افراد، از کار انداختن وسایل یا آلوده کردن زمین است.

مین دورفرمان :(controlled mine)از ایستگاه فرمانِ راه دور، هدایت و منفجر می‌شود.

مین تأخیری:(delayed action mine) مدتی پس از تحریک شدن، منفجر می‌شود و اغلب، پشت سرِ نیروهای عقب‌نشینی‌کننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیب‌کنندة دشمن، به‌کار می‌رود.

مین تمرینی:(drill mine) گونه‌ای مین آموزشی است که از نظر اندازه، شکل و وزن، مشابه مین جنگی است و برای تمرین‌های لجستیکی استفاده می‌شود.

مین فوگاز:(fougasse) به محض انفجار آن، تکه‌های فلزی یا اشیای دیگر در جهت‌های پیش‌بینی‌شده پرتاب می‌شود.

مین بی‌اثر:(inert mine) گونه‌ای مین آموزشی است که از نظر اندازه، شکل و وزن، همانند مین جنگی است، اما کلیة مواد منفجره و آتش‌زای آن بی‌اثر است.

مین مهارشده :(moored mine)با استفاده از لنگر در کف دریا (در مناطق حساس دریا) مهار می‌شود. این مین در عمق متناسب با آبخور کشتی‌ها غوطه‌ور است و با برخورد بدنه کشتی به آن، منفجر می‌شود.

مین مشقی:(practice mine) نوعی مین آموزشی است که از نظر اندازه، شکل و وزن، مشابه مین جنگی است و ماسورة آن، مقدار کمی مادة منفجرة کندشکن یا دودزا دارد.

مین آموزشی:(training mine) شبیه مین جنگی است و مادة منفجره ندارد.

مین پخشی:(scatterable mine) به وسیلة هواپیما، بالگرد، توپخانه یا خودرو روی زمین پخش می‌شود و در زیر خاک قرار داده نمی‌شود.

 _____________________________________________________________

منابع:

newcoy.persianblog.ir

irartesh.ir