نمونه J-7C
نمونه های J-7I و J-7II هر دو دارای یک ضعف بزرگ بودند و آن نبود توانایی انجام ماموریت در تمامی شرایط آب و هوایی در شب و روز بود.بدین منظور شرکت چنگدو در اوایل دهه 1970 شروع به توسعه نمونه ای از جنگنده J-7 کرد که توانایی انجام ماموریت در تمامی شرایط آب و هوایی را داشته باشد.این پروژه قرار بود در سال 1972 شروع شود اما شروع همه جانبه و جدی آن در اواخر دهه 1970 بود.مسولیت توسعه این پروژه بین دو شرکت هواپیما سازی Chengd (چنگدو) و شرکت هواپیما سازی Guizhou تقسیم شد.شرکت چنگدو مسئول طراحی و ساخت بدنه هواپیما و همچنین تست های پرواز آن بود و شرکت گوئیژو نیز مسئول طراحی و ساخت بال ها و ارابه فرود هواپیما بود.به صورت رسمی نام این هواپیما J-7III گذاشته شد که بعد ها به J-7C تغییر کرد.
جنگنده J-7C نیروی هوایی چین
جنگنده J-7III را می توان همکلاس با جنگنده های MiG-21MF (نامگذاری ناتو:Fishbed-J) ساخت شوروی دانست که آن هم همانند J-7III یک جنگنده چند منظوره از خانواده جنگنده های میگ-21 بود که توانایی انجام ماموریت در تمامی شرایط آب و هوایی را داشت.چین با زیرکی خاصی که داشت توانست در سال 1979 یک فروند جنگنده MiG-21MF را از طریق مصر به دست آورد.این هواپیما ابتدا به خدمت نیروی هوایی چین در آمد و سپس برای مهندسی معکوس به شرکت چنگدو تحویل داده شد.توسعه پروژه در ماه مه سال 1979 آغاز شد و درست یک سال بعد در ماه مه سال 1980 پایان یافت.J-7C اولین هواپیمای چینی بود که کار طراحی آن به وسیله کامپیوتر انجام شده بود.تست های استاتیک بدنه هواپیما در آوریل 1984 تمام شد و J-7III اولین پرواز خود را در همان ماه انجام داد.با این که این جنگنده جزو سری جنگنده های J-7 محسوب می شود ولی J-7III تا حدود زیادی دارای طراحی جدید و 80 درصد قطعات و سیستم های متفاوت و جدیدتر از نمونه های قبلی است.این هواپیما شباهت بسیار زیادی به جنگنده MiG-21MF در ایرودینامیک دارد اما سیستم های ارتباطی ، تسلیحات و پیشرانه آن به صورت کامل بومی است.بر روی جنگنده چینی J-7III سیستم های الکترونیکی و خودکار زیادی نصب شده است تا هواپیما بتواند در تمامی شرایط آب و هوایی به ماموریت بپردازد.یکی از تفاوت های این مدل از جنگنده J-7 با دیگر نمونه ها دماغه مخروطی شکل بزرگ آن است که بر خلاف نمونه های قبلی دارای اندازه بزرگ تری است.در داخل این دماغه مخروطی شکل یک رادار چند منظوره پالس داپلر کنترل آتش JL-7 با توانایی کشف اهداف هوایی تا برد 30 کیلومتر نصب شده است.این رادار می تواند در دو حالت هوا به هوا و هوا به زمین عمل کند.در حالت هوا به هوا رادار می تواند به جستجوی اهداف هوایی ، کسب اطلاعات از هدف ( مانند نوع هدف ) ، شناسایی دوست از دشمن و ردیابی و شلیک به سمت هدف بپردازد.در حالت هوا به زمین این رادار توانایی شناسایی اهداف زمینی از راه دور و همینطور حمله به آن ها توسط سامانه های اپتیکی را دارد.ابتدا بر روی این هواپیما سامانه اپتیکی SM-8 نصب شده بود اما بعد ها این سامانه با نمایشگر سربالا HK-13A تعویض شد.از دیگر سیستم های الکترونیکی و خودکار این جنگنده می توان به سامانه خلبان خودکار (اتو پایلوت) KJ-11 ، کامپیوتر داده ها و اطلاعات پرواز (شامل ارتفاع ، سرعت و...) ، قطب نمای رادیویی WL-7 ، ارتفاع سنج رادیویی 264A ، نشانگر XS-6A ، سامانه انتقال داده ها و ناوبری Type 481 ، رادیو Type 506 (موج HF) ، فرستنده Type 605A ، رادار هشدار دهنده Type 930-II و سامانه چف و فلیر GT-1 اشاره کرد.این هواپیما نیروی پیشرانه خود را از موتور توربو جت WP-13 ساخت شرکت سازنده موتور هواپیماهای جنگنده Guizhou Liyang می گیرد.این موتور دارای تراست خشک 4,100 و با پس سوز 6,600 کیلوگرم است.یکی از مشکلات این هواپیما طراحی کاکپیت خلبان آن است که دید کمی را برای خلبان فراهم می آورد و باعث می شود خلبان بیشتر برای دیدن پشت سر خود به آینه های تعبیه شده در کابین تکیه کند و هنگام درگیری در فاصله بسیار نزدیک نیز دید کمی داشته باشد.بر روی این هواپیما یک صندلی پرتاب شونده HTY-4 به منظور خروج از هواپیما در مواقع اضطراری (ایجکت) نصب شده است.جنگنده J-7III می تواند تا 4 فروند موشک های هوا به هوای کوتاه برد PL-2 یا PL-5 را در زیر بال های خود حمل کند.ظرفیت مخزن های سوخت داخلی این هواپیما 480 لیتر است که با نصب مخزن های خارجی این مقدار به 760 لیتر افزایش می یابد. این جنگنده توانایی حمل غلاف ناوبری ، غلاف هدفگیری ، غلاف شناسایی یا غلاف جنگ الکترونیک( EW/ECM) را دارد.این هواپیما در حملات هوا به زمین متکی به تسلیحات غیر هدایت شونده مانند بمب های غیر هدایت شونده و راکت انداز های 57 ، 90 و 130 میلیمتری است.سلاح ثابت و متداول هواپیما در حملات ضد نفر و درگیری های نزدیک یک توپ دو لول 23 میلیمتری Type 23-III با نواخت تیر 200 گلوله در دقیقه است.با وجود امید زیادی که نیروی هوایی چین (PLAAF) به این جنگنده داشت عیب ها و مشکلات آن بعد ها پدیدار شد.رادار JL-7 این جنگنده یک رادار غیر قابل اطمینان و دارای بردی کم و فاقد ویژگی هایی مانند:نگاه پایین و شلیک پایین بود.البته این مشکل برای هواپیمایی که در اوایل دهه 1980 وارد خدمت شده است مشکلی عادی محسوب می شد کما این که در آن زمان جنگنده های غربی و روسی نیز از این امکانات برخوردار نبودند.به دلیل تغییر طراحی بدنه این هواپیما نسب به مدل پایه (J-7) و افزایش وزن و اندازه هواپیما قدرت مانور آن نسبت به دیگر نمونه های J-7 کم تر است.جنگنده J-7C تنها به صورت محدود (بین 20 تا 30 فروند) به خدمت نیروی هوایی چین در آمده است.
نمونه J-7D
به منظور رفع اشکالات و ضعف های نمونه J-7C شرکت های Chengdu و Guizhou تصمیم به ساخت نمونه بهینه سازی شده این جنگنده گرفتند.این نمونه که با نام J-7D شناخته می شود ( اسم اصلی آن J-7IIIA یا J-7IV است) در اوایل سال 1990 رونمایی و معرفی شد.در این جنگنده بهینه سازی هایی بر روی سیستم های الکترونیکی و خودکار انجام گرفت مانند تعویض رادار JL-7 با رادار کنترل آتش بهینه سازی شده JL-7A ، نمایشگر سر بالا HK-13A ، سامانه ناوبری JD-3II ، سامانه ناوبری انسریایی Type 563B ، رادار هشدار دهنده KJ-8602 و رادیو TKR-122 (در موج VHF).موتور WP-13 جنگنده J-7C با موتور بهینه سازی شده WP-13F1 که دارای نیروی پیشرانه بیشتری بود تعویض شد.جنگنده J-7D توانایی شلیک موشک های هوا به هوای کوتاه برد پیشرفته تر (نسبت به موشک های PL-2 و PL-5 نمونه پیشین) PL-7 و PL-8 را دارد اما هنوز قادر به نبرد در فاصله های فراتر از دید (فرا بصری ) نیست.توسعه جنگنده J-7D در سال 1988 آغاز شد و اولین بار در 20 اوت سال 1991 پرواز کرد.تولید جنگنده در سال 1994 به تصویب رسید و در سال 1995 در نیروی هوایی چین عملیاتی گشت.در آن زمان نیروی هوایی چین (PLAAF) ترجیح می داد بیشتر بر روی جنگنده های مدرنی مانند Su-27/30 و J-8B سرمایه گذاری کند ، به همین دلیل تنها تعداد معدودی از جنگنده J-7D (بین 20 تا 30 فروند) ساخته شد.بر خلاف دیگر جنگنده های خانواده J-7 چین اجازه صادرات این نمونه را به کشورهای دیگر نداد.
نمونه J-7E
جنگنده J-7E توسط شرکت هواپیما سازی Chengdu چین و بر اساس نمونه J-7II ساخته شد.با آن که این جنگنده بر اساس نمونه J-7II ساخته شده بود اما بال های آن دوباره طراحی شده بودند و سامانه های الکترونیکی و خودکار پروازی آن بهینه سازی شده بودند.نام نمونه صادراتی این جنگنده F-7MG گزاشته شد و مدتی نگذشته بود که مشتری های زیادی پیدا کرد.این هواپیما با نام F-7PG (با کمی تغییرات) به خدمت نیروی هوایی پاکستان در آمد.
تولید جنگنده J-7E در اوایل دهه 1990 شروع و در سال 2002 متوقف شد.در سال 2002 نمونه بهینه سازی شده جنگنده J-7E با نام J-7G معرفی شد.شرکت چنگدو در حال مهندسی معکوس MiG-21MF (نامگذاری ناتو:Fishbed-J) به دست آمده از مصر بود اما این جنگنده آنچنان که از آن می گفتند نمی توانست در همه شرایط آب و هوایی به انجام عملیات بپردازد.همین شرکت چنگدو را بر آن داشت تا بر اساس جنگنده J-7II که خود بر اساس جنگنده MiG-21F-13 Fishbed-C ساخته شده بود جنگنده دیگری را طراحی کند.طراحی این جنگنده که J-7E نام داشت در اواخر دهه 1980 پایان یافت.این جنگنده در ماه مه سال 1990 پرواز کرد و آزمایش ها و تست های پروازی آن در سال 1992 پایان یافت.جنگنده J-7E ابتدا به خدمت نیروی هوایی چین و سپس به خدمت یگان پروازی نیروی دریایی یا هوادریای نیروی دریایی چین در سال 1995 در آمد.در سال 1996 و در نمایشگاه هوایی Zhuhai نمونه صادرتی این جنگنده با نام F-7MG معرفی شد.این نمونه دارای اویونیک و سیستم های خودکار غربی است و نسبت به نمونه چینی دارای برتری های نسبی بود.در طراحی و ساخت جنگنده F-7MG از طراحی به وسیله کامپیوتر ، سیستم کنترل پردازش عددی ، تست لیزری / الکترو مغناطیسی و مواد کامپوزیت استفاده شده است که باعث شده تا این جنگنده نسب به نمونه های قبلی دارای کارایی و قابلیت های بهتری باشد.بیشتر بهینه سازی های جنگنده J-7E در ایرودینامیک و سیستم های الکترونیکی و خودکار پروازی است.بال های دلتا شکل جدید آن که از طراحی "دوبل دلتا " بهره می برد از جنگنده های Su-15 روسی و Saab J-35 Draken سوئدی الهام گرفته شده اند.این طرح باعث افزایش طول و سطح بال و در نتیجه افزایش ظرفیت مخزن سوخت داخلی (از 2,080 کیلوگرم تا 4,165 کیلوگرم) و همچنین افزایش چشمگیر مانور پذیری جنگنده شده است.این جنگنده از موتور بهینه سازی شده Wopen-13F که دارای تراست خشک 44.1kN و با پس سوز 66.7kN است استفاده می کند.از دیگر ویژگی های جنگنده J-7E افزایش برد آن از 1500 کیلومتر به 2200 کیلومتر و همچنین افزایش تحمل فشار جی از 7 به 8 جی است.شرکت چنگدو در تبلیغات خود مدعی است که کارایی این جنگنده در زمینه ایرودینامیک نسبت به نمونه J-7B به میزان 43% افزایش یافته است.دستگاه های الکترونیکی و خودکار پروازی نصب شده بر روی جنگنده J-7E عبارتند از:رادار اصلی Type 226 ، نمایشگر سربالا JT-1 ، رادار هشدار دهنده KW8602 ، کامپیوتر داده های پروازی (مانند ارتفاع ، سمت و سرعت هواپیما) Type 8430 ، سامانه ناوبری تاکتیکی JD-3 ، رادار جمر KG-8605 و سامانه چف و فلیر Type 941-4AC.بر روی جنگنده J-7E همانند اکثر جنگنده ها یک توپ به منظور استفاده در نبردهای نزدیک نصب شده است.توپ نصب شده بر روی این جنگنده Type 30-1 نام دارد که یک توپ 30 میلیمتری است و در پایین و سمت راست جنگنده در مجاورت کاکپیت خلبان نصب شده است.در زیر دو بال این جنگنده چهار مکان و آویزگاه نصب انواع بمب ها و تسلیحات وجود دارد که مجموعا می توان تا 2000 کیلوگرم انواع بمب و تسلیحات را بر روی آن نصب کرد.سلاح های معمول و متداول جنگنده J-7E عبارتند از:موشک های هوا به هوای کوتاه برد PL-5 و PL-8 ، بمب های سقوط آزاد 500 ، 200 ، 100 و 50 کیلوگرمی و راکت اندازهای هفت تایی یا 12 تایی 50 و 90 میلیمتری.به منظور افزایش برد جنگنده می توان در زیر هر بال یک مخزن سوخت خارجی با 720 لیتر گنجایش نصب کرد.
نمونه F-7MG
جنگنده F-7MG یک جنگنده صادراتی است که توسط شرکت چنگدو و بر اساس جنگنده J-7E ساخته شده است.این پروژه به صورت مشترک توسط شرکت های هواپیمایی چنگدو ، شنیانگ و شرکت واردات و صادرات حمل و نقل هوایی چین ساخته شده است.شرکت چنگدو مسئول طراحی و توسعه یک موتور بهینه سازی شده از روی موتور WP-13F بود و شرکت واردات و صادرات حمل و نقل هوایی چین نیز مسئول بازاریابی و فروش هواپیما بود.
همانطور که گفته شد این جنگنده بر اساس نمونه J-7E ساخته شده بود اما در جنگنده F-7MG سیستم های الکترونیکی و خودکار پروازی با نمونه های غربی عوض شده بود.رادار این جنگنده یک رادار کنترل آتش پالس داپلر سوپر اسکای رنجر بهینه سازی شده ساخت شرکت Marconi انگلیس بود.این رادار نمونه بهینه سازی شده رادار اسکای رنجر است که بر روی جنگنده F-7MG مورد استفاده قرار می گیرد.این رادار توانایی نگاه به پایین و شلیک به پایین را دارد و دارای 5 حالت کار مختلف است.این رادار می تواند همزمان تا 8 هدف را رهگیری و دنبال کند و با 1 هدف درگیر شود.نمایشگر سر بالا Marconi و کامپیوتر کنترل آتش به صورت استاندارد بر روی جنگنده F-7MG نصب شده است.در صورت نیاز می توان این جنگنده را با صفحه نمایش کلاه خلبان یکپارچه سازی کرد.بر روی این جنگنده یک توپ 30 میلیمتری Type 30-I به همراه 60 فشنگ به منظور استفاده در نبردهای نزدیک نصب شده است.دیگر دستگاه های الکترونیکی و خودکار پروازی جنگنده F-7MG عبارتند از:سیستم مدیریت تسلیحات ، این سیستم به خلبان کمک می کند تا از وضعیت ، نوع ترکیب و کدهای تسلیحات خود با خبر شود ، سامانه هشدار دهنده صوتی ، سامانه ضبط ویدیو از ماموریت های جنگنده ، سیستم کنترل پرواز الکترونیکی تمام رنگی ، این سیستم شامل دو نمایشگر یکی به منظور نمایش ارتفاع و دیگری به منظور نمایش دیگر اطلاعات مانند:سمت ، سرعت و ...،سامانه ناوبری تاکتیکی(تکن) ، سامانه فرود هواپیما و...
نمونه F-7PG
جنگنده F-7PG به نمونه ای از جنگنده F-7MG گفته می شود که در خدمت نیروی هوایی پاکستان (PAF) است.به طور کلی این جنگنده همان F-7MG است اما سامانه های الکترونیکی و خودکار پروازی آن متناسب با نیازهای نیروی هوایی پاکستان تغییر کرده است.به عنوان مثال رادار سوپر اسکای رنجر F-7MG با رادار کنترل آتش پالس داپلر ایتالیایی FIAR Grifo-7 با برد 37 کیلومتر عوض شده است.این رادار برای جنگنده F-7PG این امکان را فراهم می آورد تا از موشک های هوا به هوای کوتاه برد AIM-9L سایدویندر که از برتری محسوسی نسبت به موشک های کوتاه برد چینی برخوردار است استفاده کند.
در سال 1997 خلبانان پاکستانی در پایگاه تست جنگنده های شرکت چنگدو پرواز هایی را با این جنگنده داشتند و پس از کسب رضایت ، نیروی هوایی پاکستان دستور خرید 46 فروند جنگنده F-7PGs و 9 فروند FT-7PG را صادر کرد.نیروی هوایی پاکستان از عملکرد این جنگنده به اندازه ای راضی بود که قرار داد خرید 11 فروند F-7PGs دیگر را نیز مدتی بعد امضا کرد.
نمونه J-7G
موفقیت جنگنده F-7MG/PG و فروش خوب آن در بازار صادرات شرکت چنگدو را بر آن داشت تا نمونه داخلی و بومی آن را با نام J-7G تولید کند.
این جنگنده از رادار کنترل آتش پالس داپلر KLJ-6E که در موج I و J عمل می کند بهره می برد.گفته می شود که این رادار نمونه ای از رادار کنترل آتش پالس داپلر اسرائیلی EL/M2001 است.از دیگر بهینه سازی های انجام شده می توان به طراحی یکپارچه کابین خلبان اشاره کرد که دید بهتری را نسبت به دیگر نمونه ها برای خلبان فراهم آورده است.دیگر بهینه سازی ها عبارتند از : بهبود سیستم اقدامات متقابل الکترونیک (ECM) و تعویض صندلی خلبان با صندلی بهتر و قدرتمند تر که در مواقع ایجکت خلبان را به فاصله بیشتری به هوا پرتاب می کند و در نتیجه شانس زنده ماندن خلبان بیشتر است.جنگنده J-7G اولین پرواز خود را در سال 2002 انجام داد و در سال 2004 وارد خدمت نیروی هوایی چین (PLAAF) شد.
جنگنده J-7EB تیم آکروجت نیروی هوایی چین
جنگنده های J-7EB و J-7GB
جنگنده J-7EB بر اساس جنگنده J-7E به منظور استفاده در تیم آکروجت نیروی هوایی چین ساخته شده است.در این جنگنده دو توپ 23 میلیمتری دماغه حذف شده و یک ژنراتور دود زا در مرکز بدنه به منظور استفاده در پروازهای نمایشی نصب شده است.این هواپیما در حال حاضر با هواپیمای J-7GB جایگزین شده است.
جدول کاربران
_______________________________________________________________
منابع:
scramble.mihanblog.com (مترجمین: سینا نوریخانی و سورنا نوشاد)
militaryparsi.ir