تانک اصلی میدان نبرد، ام-60 پاتن به همراه تانک ام-48 پاتن جزو خودروهای زرهی سنگین ارتش ایران در عمده سالهای پیش از انقلاب بود. این تانک که از ام-48 الگوبرداری شده بود، جزو تانک های مهم بخشی از دوران جنگ سرد در کشورهای هم سو با غرب بود.
این تانک از 1960 تا 1987 تولید شده و در کشورهایی چون آمریکا، ایران، مصر، ترکیه، بحرین، اردن، لبنان، عربستان سعودی، اسپانیا، پرتقال، تایوان، یمن عمان و چندین کشور دیگر وارد خدمت شد. در ایران نیز حداقل 150دستگاه از نمونه آ-1 این تانک بکار گرفته شده است. این تانک به عنوان یکی از تانک های اصلی میدان نبرد در تمامی عملیات های مهم و بسیاری از عملیات های دیگر در سال های به کار گرفته شده و نقش مفیدی در پشتیبانی از واحدهای عمل کننده داشت.
یک دستگاه تانک ام-60 ارتش تایوان
تانک ام-60 ایرانی پیش از بهسازی
نمونه ام-60-آ-1 در حالت رزمی بیش از 50 تن وزن داشته و با موتوری به قدرت 750 اسب بخار تجهیز شده است. سلاح اصلی این تانک یک توپ 105 میلیمتری بوده و یک تیربار 7.62 میلیمتری هم محور با آن و یک تیر بار کالیبر 50 صدم اینچ(12.7 میلیمتر) هم به عنوان تسلیحات فرعی مورد استفاده قرار می گیرند.
در راستای ارتقاء تجهیزات موجود در کنار تلاش برای ساخت تانک های جدید، با توسعه فناوری های لازم، تانک های ام-60 نیز در برنامه بهسازی قرار گرفت. تانک های ام-60 به صورت استاندارد هیچ سامانه پایدار کننده سلاح و سامانه های دید در شب نداشتند.
تجهیز به پریسکوپ با قابلیت دید در شب برای راننده تانک که دارای قابلیت هایی چون وسعت دید 30 درجه و زمان مورد نیاز برای باز و بسته کردن در حدود 30 ثانیه است.
تانک صمصام
تجهیز به پایدار کننده توپ که در راستای عمودی و افقی عمل می کند از جمله تغییرات مهم مدل موجود در ایران از این تانک است. ویژگی های اصلی این سامانه شامل ماهیت الکتروهیدرولیکی نیرودهنده های آن، سامانه هیدرولیکی ارتقاء یافته، بهسازی صفحه کنترل ادوات برای توپچی، واحد کنترل مرکزی، ژیروسکوپ و منبع تغذیه سه فاز است.
تجهیز به سایت اپتیکی پانورامیک برای فرمانده تانک از دیگر تفاوت های صمصام با نمونه پیشین تانک ام-60 است. این سایت برای پوشش جهات افقی و عمودی بی نیاز از برجک بوده و البته در این جهات پایدارسازی نیز شده است. این سامانه اپتیکی دارای توانمندی بزرگنمایی تا 7 برابر و وسعت دید 8.5 درجه برای دوربین است.
این سایت همچنین به مسافت یاب لیزری با برد 20 کیلومتر و دقت 10 متر مجهز بوده و می توان آن را به تیربار ضدهوایی نیز مرتبط(لینک) کرد تا هدفگیری بهتری توسط آن صورت گیرد.
اما یکی از مهمترین جنبه های بهسازی این تانک تجهیز آن به سامانه کنترل آتش EFCS-3 برای هدفگیری دقیق و مطمئن توپ است. به کمک چنین سامانه ای، کار هدفگیری بسیار سریع، فوق العاده دقیق تر و در شب و روز صورت گرفته و احتمال اصابت گلوله توپ به هدف در اولین شلیک به میزان بسیار زیادی افزایش می یابد.
این سامانه دارای مسافت یاب لیزری مختص خود با دقت 5 متر است. دریافت و محاسبه خودکار پارامترهای بالستیکی و محیطی برای اعمال در هدفگیری، محاسبه تمام دیجیتال پارامترهای بالستیکی در کمتر از 0.1 ثانیه، سامانه دید در شب نسل دو، بزرگنمایی 7 برابر و آینه های پایدار شده در جهات افقی و عمودی از جمله ویژگی های این سامانه کنترل آتش است.
به گزارش ، سامانه کنترل آتش EFCS-3 توانایی کارکردن با چند نوع گلوله توپ را دارد که گلوله های APFSDS نیز از آن جمله هستند. در این نوع از گلوله ها با کاهش جرم پرتابه، به سرعت های بالایی در حدود 5 برابر سرعت صوت دست یافته شده که در کنار استفاده از مواد چگال تر به عنوان نفوذگر، شکافتن زره تانک هدف را بسیار ساده تر می کند. ترکیب این سلاح کشنده با دقت بالای سامانه کنترل آتش قابلیت این تانک را انهدام تانک های دشمن در اولین شلیک بسیار افزایش داده است.
با دریافت اطلاعات محیطی مانند سرعت باد جانبی، دما و فشار هوا و همچنین اطلاعات حرکتی خود تانک و هدف، کار هدفگیری بسیار دقیق تر شده و تمامی محاسبات با سرعت بسیار زیادی به انجام رسیده و نتیجه به صورت خودکار به سامانه کنترل آتش داده می شود.
نصب زره های واکنشی از نوع جعبه های انفجاری در اطراف برجک و بخش جلویی تانک برای افزایش حفاظت در برابر تسلیحات ضد تانک در صمصام مشاهده می شود که باعث بهبود قابلیت های رزمی آن شده است. همچنین نارنجک های دودزای مشابه تانک های جدید شرقی نیز به جای نمونه های قبلی در این تانک بکارگرفته شده است.
هشدار دهند لیزری سمت چپ تصویر و بالای میله ای روی برجک مشخص است
صمصمام به سامانه بومی هشدار دهنده لیزری که توانایی پوشش 360 درجه پیرامون تانک را دارد برای هشدار قفل شدن سلاح های لیزری مجهز شده است. با توجه به وفور تسلیحات ضدتانک با هدایت لیزری این سامانه کمک شایانی به افزایش آگاهی خدمه از محیط اطراف و کاهش خطر آسیب دیدن از ناحیه دشمن خواهد شد.
سامانه های ارتباطی این تانک نیز تماماً به روز شده و از جدیدترین بیسیم های کوچک و پیشرفته دارای رمز کننده های بومی بهره می برد و به این ترتیب ارتباط خود را در شرایط مختلف نبرد با سایر واحدهای عمل کننده حفظ می کند.
بهسازی تانک های موجود در نیروهای مسلح نظیر چیفتن، تی-54/55، ام-60 و حتی تانک های تی-72 که بعد از جنگ خریداری و ساخته شدند نشان از رویکرد واقع بینانه در شکل دهی جدید به توان رزمی نیروهای زمینی با ارتقاء و تطابق تسلیحات قدیمی و موجود برای نیاز امروز و فردا دارد.
__________________________________________________________
منبع: mashreghnews.ir